Utrechts transport: van bodehuis naar internationaal Bodencentrum
01 juli 2021
Piet van der Wal is in april 1960 een van de medeoprichters van de Coöperatieve Utrechtse Bodevereniging. Hieruit ontstaat later het nieuwe Bodecentrum. Hoe het transport in Utrecht er in die jaren uitzag, wat een bodehuis is en waarom het nieuwe Bodecentrum werd geopend lees je hier.
Heel Utrecht door met de vrachtwagen
Chris van der Wal vertelt over die tijd: “We gingen als jonge jongens mee naar de bodehuizen in Utrecht om te laden en te lossen. In 1960, toen was ik 13, 14 jaar, zag dat er als volgt uit:
Meestal reden we met twee vrachtwagens de stad in om de vracht op te halen. De wagens van toen hadden net zulke lange trailers als nu; met ruim 12 meter de stad door, kan je het je voorstellen?
Daarmee gingen we dan eerst naar Bodehuis van Doornik ( aan de Nieuwekade, op de hoek van Paardenveld en de Weerdsingel).
Dan naar de fabriek Van Rijns Mosterd (ook aan de Nieuwekade) en door naar rederij De Tijdgeest, een transportbedrijf dat van oudsher aan het water lag. Soms reden we ook naar transport en bodehuis Nifterik aan de Asch van Wijkkade en daarna door naar bodehuis Tinus van Hoogt op het Predikherenkerkhof.
En daarna door naar bodehuis Klabbers aan de Breedstraat. Via een zijstraatje werd dan ook doosjes verf opgehaald van de Ralston verffabriek, dat gebeurde met losse karretjes.
Hierna gingen we door naar bode- en bestelhuis De Luifel op de Neude en soms nog naar Helweg op de Mariaplaats."
Bij de achtste boom
"Het laden en lossen gebeurde buiten en de vracht stond de meeste tijd gewoon op straat, alleen de pakjes lagen binnen in het magazijn. Je ging met de vrachtbrief naar binnen en dan kreeg je te horen waar de vracht lag. Bijvoorbeeld bij Klabbers op het Prederikherenkerkhof tussen boom zes en zeven, bij de achtse boom óf gewoon in het magazijn.
Dat was ook de plek waar we zo efficiënt mogelijk de vracht verdeelden tussen de twee wagens."
Lijndiensten U.B.E.
Chris vervolgt: "Nadat de goederen tussen de twee wagens verdeeld waren reed een vrachtwagen (red: toen met Magirus Deutz trucks) de dienst naar Breda en de andere naar Eindhoven en Tilburg. Daar werd weer vracht afgeleverd en opgehaald bij de verschillende bodehuizen zoals Laurijssen in Breda, Bernaards in Tilburg en Oomen-Brouwers in Oosterhout. ”
Dat er veel naar Brabant werd gereden was geen toeval. Al in 1936 is door Toon van der Wal samen met toenmalig compagnon Henny van Leusden de de U.B.E. (Utrecht Brabant Express) opgericht. Als na de oorlog in 1946 Piet en Andries van der Wal samen de Utrecht-Brabant-Express van hun vader overnemen gaan ze verder als een vennootschap onder firma. De “Firma van der Wal Transport.”
Wat is een bodehuis?
Wat waren die bodehuizen eigenlijk precies? Eigenlijk waren dit kleine distributiecentra die overal in de stad gevestigd waren. Soms als behoorde het bij een fabriek, vaak deed het ook alleen dienst als logistiek punt. De verschillende transportbedrijven deden hier de overslag van goederen.
Op den duur werkte dit systeem steeds minder goed. Doordat er veel zwaar vrachtverkeer in het centrum van de stad moest zijn leidde dit tot overlast, bovendien werkte het inefficiënt. Op de foto's (Het Utrechts Archief) hieronder staat bodehuis "De Luifel" op de Neude en ervoor uitgestalde vracht.
Het grootste Bodencentrum van Europa
In de jaren '60 streefde Utrecht er naar om een internationaal vervoerscentrum te worden. De Utrechtse Internet Courant vertelt hierover: Daarom werd in 1965 aan de Brailledreef een centrum geopend voor de overslag van goederen. De binnenstad moest zo worden verlost van zwaar vrachtverkeer. Het ‘bodencentrum’ is ten tijde van de opening de grootste van Europa en heeft een 160 meter lang overslag gebouw met 112 boxen. Daarnaast is er ook een laadperron en centraal douanekantoortje voor de internationale chauffeurs.
Bij de opening waren veel Utrechtse transportbedrijven aanwezig. Dit is goed te zien op de foto's uit het Van der Wal archief. Op deze eerste kleurenfoto's staat de blauwe Daf truck met blauwe trailer, met Utrecht-Brabant Express op de zijkant. Dit is een van de eerste wagens in de typerende blauwe kleur van Van der Wal transport. De kleurverandering markeert de overgang naar een groter bedrijf met meer vrachtwagens en meer werknemers dat zich in de toekomst ook verder zal ontwikkelen in het internationale transport.
Wil je weten hoe Van der Wal zich van taxibedrijf tot internationaal logistiek dienstverlener heeft ontwikkeld?